Het baanbrekende XR-festival bracht enkele van de grootste geesten in de industrie samen voor een uniek live-evenement.
“We creëren een wereld waarin iedereen, waar dan ook, zijn of haar overtuigingen kan uiten, hoe bijzonder ook, zonder angst om gedwongen te worden tot stilte of conformiteit.” – uittreksel uit “Een verklaring van onafhankelijkheid in cyberspace” – John Perry Barlow 1996.
Voor velen van ons is de droom van de jaren 90 van wat het internet zou moeten worden moeilijk voor te stellen: een plaats van vrijheid en samenwerking die een nieuwe wereldorde zou brengen. Je zou iedereen kunnen zijn die je wilde zijn; vrij om overal heen te gaan, over grenzen, gender en regeringen heen.
Helaas zijn de zaken niet helemaal gelopen zoals verwacht. Het moderne internet is meestal een koude gevangenis van datamining, clickbait en nepnieuws.
Voor een groeiende groep mensen is de huidige golf van XR echter de beste (en laatste) kans van de mensheid op een echte digitale utopie – een extra leven waarvan we niet wisten dat we het hadden.
Maar het is een bijna onmogelijke uitdaging om de huidige staat van XR vast te stellen – om nog maar te zwijgen van de subculturen, artiesten en afvalligen die het medium naar voren duwen.
Venice Expanded van dit jaar wilde precies dat doen, door de metaverse af te speuren naar de meest opwindende en belangrijke werken; een Hadron Collider van film, gaming en sociale ervaringen, samengebracht in één festival. De vraag is: hoe kan een 75 jaar oud filmfestival vol traditie ooit hopen zich aan te passen aan een nieuw medium, nieuwe benaderingen en een nieuw publiek?
Om deze schijnbaar onmogelijke taak uit te voeren, bracht de 75e Biënnale van Venetië de grote kanonnen tevoorschijn. Liz Rosenthal en Michel Reilhac waren co-curator van het evenement, dat werd geproduceerd door XR-beroemdheid Mike Salmon. XR studio VRrOOm zorgde ervoor dat het (eerlijk gezegd mentale) plan voor dit festival ook echt werkte.
“De toekomst is er al, het is alleen ongelijk verdeeld.” Het beroemde citaat van William Gibson resoneert sterk met Mike Salmon, die benadrukt dat terwijl de wereldmedia speculeert over wat de metaverse zou kunnen zijn, de VRChat gemeenschap leeft het al.
“VRChat is voor VR wat YouTube is om te filmen”, merkt hij op, waarbij hij benadrukt hoe het platform een explosie van inhoud en creativiteit heeft gecreëerd.
Ik begin mijn interview met Rosenthal en Reilhac met een glitchy zoom-call, met de ongemakkelijke vertraging en low-res beelden die iedereen die in 2021 woont maar al te bekend zal zijn. Rosenthal schetst de structuur van het festival en beschrijft een drijvend eiland met een wenteltrap , een centrale hub met 36 portalen die leiden naar een VR-wereld gewijd aan elk van de geselecteerde werken.
‘Het is waarschijnlijk makkelijker als we je daar ontmoeten…’ zegt ze.
We loggen dan in op VRChat (het platform dat is gekozen om het evenement te organiseren) en ik kijk door de spiegel. Ik ben niet langer in mijn sombere appartement in Parijs, ik word ondergedompeld in de oogverblindende wereld die Rosenthal zojuist heeft beschreven. Een soort hyperrealistische Esherian-stad, als Esher de hele nacht op was geweest om Monster-energiedrankjes te breken en te spelen Fortnite dat is.
VR is een complexe technologie om te begrijpen, en nog moeilijker om te exposeren in een “traditionele” festivalomgeving. Daarnaast wordt er werk gemaakt door verschillende kunstenaars en disciplines, van ‘klassieke’ (platte) filmmakers tot game-ontwikkelaars, groepen hackers en digitale kunstenaars.
Liz legt de uitdagingen uit om de traditionele filmmakers zachtjes richting XR te duwen – en de speciale cursussen die ze moesten geven voor de VRC-gemeenschap – om uit te leggen hoe filmfestivals werken en waarom ze in godsnaam bestaan. Het klinkt alsof ze het heeft over het introduceren van een oude beschaving bij een vreemd buitenaards ras, waar elke soort zorgvuldig elkaars tradities en technologieën uitprobeert.
In de VR-gemeenschap is Liz Rosenthal een soort legende, die op de een of andere manier de tijd vindt tussen haar werk bij Creatieve XR (waar ze jonge XR-startups begeleidt en voedt) en haar werk met Kracht naar de pixel (opgericht om creatievelingen te helpen bij de overgang naar immersieve kunst) om ‘s werelds meest opwindende medium naar ‘s werelds oudste festival te brengen.
Ze is als een metaverse Peggy Guggenheim maar haar avatar is beter gekleed, een digitale Clemens Greenberg licht schijnen op een nieuwe vorm van abstract impressionisme. Michel Reilhac is een regisseur en producent, wiens carrière het midden houdt tussen het werken aan Hollywood-films, veelgeprezen cultklassiekers en meeslepende installaties. Als iemand dit voor elkaar kan krijgen, zijn het deze twee.
In VRChat, De avatar van MetaLiz ziet er ongelooflijk uit. Ze draagt een soort Japanse zijden avondjurk, golvend van glinsterend licht. Haar kenmerkende zwarte krullen, als ik me erop kan concentreren, zijn een kronkelende massa pulserende nevels die eindeloos evolueren naar de ruimte die zij en haar team voor het evenement hebben gecreëerd.
“De VRChat-gemeenschap heeft het voor mij gemaakt!” zegt ze, trots verwijzend naar haar avatar. Het feit dat ze zichzelf heeft veranderd in een wandelend kunstwerk, dat opkomt voor de makers van wie ze houdt, vertelt je veel over haar motivatie voor de onvoorstelbare hoeveelheid werk die in Venice VR is gestoken.
Na een beleefde pauze zegt Liz over mijn outfit: “Oh, je gebruikt een van Sara’s avatars!”
Ik kijk naar beneden en realiseer me dat mijn avatar nog steeds is ingesteld op een personage uit de voorstelling die ik gisteravond bijwoonde. Ik draag een soort pluizige crème tutu gemaakt van wolken, met een beha en bijpassende tiara gemaakt van kleinere wolken of mogelijk bloemen.
De avond ervoor had ik het geluk om aanwezig te zijn Sara Lisa Vogel’s betoverende uitvoering met live choreografie; een verhalende VR-ervaring genaamd Thuis verkennen, speciaal gemaakt voor Venetië Uitgebreid en van soundtrack voorzien door VR- en AI-genie Ash Koosha. In een stuk over identiteit en acceptatie danste Vogel vanuit haar studio in Montreal voor een privépubliek dat zelf deel uitmaakte van de voorstelling door de identiteit van hun avatar te veranderen en Sara te volgen door een schijnbaar oneindig landschap dat ze voor het stuk heeft gecreëerd.
Tijdens het optreden van gisteravond was Sara etherisch, ze sprong over de wereld die ze heeft gebouwd en danste in een full-body motion-tracked rig. Maar vandaag, in het warme digitale licht van het filmfestival van Venetië, heb ik ernstige spijt van de tutu …
Gelukkig kan ik echter een, naar ik hoop, ijskoud niveau van journalistieke professionaliteit behouden. Ik ben hier voor antwoorden, om tot op de bodem uit te zoeken wat er in XR gebeurt en wat er daarna zou kunnen gebeuren.
De lay-out en logistiek voor het festival zijn genoeg om elke Unity-ontwikkelaar in het koude zweet te laten uitbreken. Gasten komen aan in een centrale hub, een droomachtige virtuele reproductie van Venetië, waar een wenteltrap leidt naar een galerij van 37 portalen, die elk leiden naar een van de virtuele werelden die zijn gebouwd om het werk van de genomineerden te laten zien, speciaal geoptimaliseerd om te passen binnen de beperkingen van VRChat.
“Ons doel was om te proberen te laten zien wat er in XR gebeurt, om de verschillende benaderingen van het medium en de praktijk van VR zelf te verdedigen. De verscheidenheid van het werk dat wordt gemaakt is verbluffend en dat is wat we met de wereld proberen te delen”, zegt Reilhac.
Het belang van het getoonde werk en de betekenis ervan staan in schril contrast met de pure gekheid van VRChat, en van deze huidige golf van VR in het algemeen. Michels avatar is een cyborg met een metalen arm, een leren bodywarmer met een grote pluizige kraag, een strakke paarse broek en een paar mooie losgeslagen nekkettingen.
Ik volg Liz en Michel de trap af naar de kamer met portalen.
“Waar wil je heen?” Vraagt Liz. Mijn oog wordt getrokken naar de verslindende, een multiplayer horror escape room-game die volledig is ingebouwd in VRChat. Ik ben extra nieuwsgierig naar dit specifieke stuk, aangezien het een van de eerste VRC-werelden is die van een onafhankelijk fanproject naar een commerciële release gaat (begin volgend jaar zal het zijn eigen zelfstandige release op Steam zien). Een beweging die aansluit bij de modding-gemeenschap van het midden van de jaren 2000, waar fanprojecten zoals Tegenaanval, Team Fortress of Rocket League zou gaan van “indie mod-project” naar triple-A-releases.
Even later staan we voor een auto. ‘Ik rij wel’, zegt Michel, en ik spring achterin, met Liz op de passagiersstoel, en ineens zit ik in de openingsscène van de verslindende, over een verloren snelweg gereden door een Fransman met een bionische arm en een dame in een baljurk die een encyclopedische kennis heeft van het Venice Expanded Festival.
De volgende 40 minuten zochten we in een oud herenhuis naar sleutels en ontsnapten aan donkere demonische wolken voordat we uiteindelijk belandden in het surrealistische landschap vol met Gelukzaligheid in het oor van de storm. Michel legt uit dat de recente golf van XR hem herinnert aan de vroege geest van internet in de jaren 90, aan een tegencultuur die nieuwe praktijken ontwikkelt en een nieuwe wereld voor zichzelf opbouwt.
Terwijl de rest van de wereld praat over wat de metaverse zal zijn, of hoe we ons erop moeten voorbereiden wanneer deze arriveert, leven veel van de XR-gemeenschap het van dag tot dag. Het is een plek waar identiteit vloeibaar is, waar tijd en ruimte kunnen worden gevormd en vervormd. Liz, Michel en hun team hebben meer gedaan dan een verzameling interessante XR-stukken samen te stellen voor de Biënnale van Venetië. Ze hebben een momentopname gemaakt van een wereld die complex, evoluerend en mooi is.
Het belangrijkste van alles is dat ze hebben vastgelegd wat de metavers is in plaats van aannames te doen over wat het ooit zou kunnen zijn worden.
Venice Expanded is puur VR. Zijn vol met urgente en diepgaande stukken die alles beslaan, van genderongelijkheid tot racisme, het is ook compleet gestoord, met verborgen kamers en paaseieren (je kunt een toren beklimmen en een duif pakken om de wereld rond te vliegen). De meeste filmfestivals denken dat ze “het VR-bit” gewoon in hun aloude systeem van vertoningen en showcases kunnen gooien, maar Venice VR Expanded slaagt erin om tot de kern te komen van wat dit medium eigenlijk is. Het is evenzeer een werk van antropologie als van curatie; een exposée van een nieuwe kunststroming en haar subculturen.
Toen ik afscheid nam van het evenement, verliet ik het gevoel dat XR zou kunnen verdergaan waar de oorspronkelijke droom van internet was geëindigd. Een plek waar we de duisternis kunnen overstijgen van een wereld die vaak voelt alsof deze om ons heen sluit.
Ik zwaaide gedag en ze logden uit, waardoor ik over een landschap kon staren dat zo surrealistisch aanvoelt en toch op de een of andere manier nu als thuis voelt. Ik vertrok met gevoelens van hoop, een gevoel van plaats en een crème tutu gemaakt van wolken.
Bekijk de volledige line-up hier.
creditSource link
